Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi (U-ETDS), ilk olarak 08.01.2018 tarih ve 30295 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolu Taşıma Yönetmeliği (KTY) ile tanımlanmıştır.
U-ETDS sistemi, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu (KTK) ve KTY çerçevesinde taşımacılık faaliyetinde bulunan firmaların taşıdıkları eşya, kargo ve yolcu hareketlerinin elektronik olarak gerçek zamanlı takibi, değerlendirilmesi ve denetimi imkanlarının sağlanacağı bir sistemdir.
- Tarifeli/tarifesiz yolcu taşımacıları (A1, A2, B1, B2, D1 ve D2),
- Eşya taşımacılarını (K1, K3, C2 ve C3),
- Lojistik işletmecilerini (L1 ve L2),
- Kargo işletmecilerini (M1 ve M2),
- Nakliyat ambarlarını (N1 ve N2),
- Dağıtım işletmecilerini (P1 ve P2),
- Taşıma işleri organizatörlerini (R1 ve R2)
- Terminal işletmecilerini (T1 ve T2)
U-ETDS’YE BİLGİ GÖNDERME ZORUNLULUĞU BAŞLANGIÇ TARİHİ
Yolcu taşımacılığı faaliyetleri (A1, A2, B1, B2, D1 ve D2 belge sahipleri) için 30.06.2019, diğer faaliyetler için ise 31.12.2019 olarak belirlenmiştir. (Buna ilişkin bilgi 08.01.2018 tarih ve 30295 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolu Taşıma Yönetmeliği Geçici Madde 2’de belirtilmiştir.)
U-ETDS sistemi sayesinde;
- Korsan ve usulsüz (kapsam dışı) taşımacılığın önlenmesi, sektöre girişlerin kontrolü ve planlanması, diğer taşıma modları (hava, demiryolu ve denizyolu) içinde yatırım odaklı veri elde edilmesi,
- Taşınan yolcuların, sayısı, seyahat sıklığı, saatleri, güzergahları, bagajları, fiyat ve zaman tarifelerini, engelli yolculara uygulanacak indirimlerin takibi,
- Asayiş amacıyla güvenlik birimleriyle paylaşım imkânı (Ulusal güvenlik), şehirlerarası çalışan otobüs kaynaklı trafik yoğunluğunun yönetilmesi,
- Taşımacılık faaliyetlerinin mali açıdan analizi ve vergilendirme için ilgili birimlerle (MASAK, Gelir İdaresi Başk.) paylaşımı,
- Taşımacılık sektöründe çalışanların takibi ve bunların mali (sigorta, maaş) ve sosyal (çalışma ve dinlenme süreleri) haklarının takip edilebilmesi (sosyal boyut),
- Gerek tarifeli gerek tarifesiz yolcu takibi (aylık, günlük, saatlik, mevsimlik vb. istatistikler), imkânın da sağlanacağı değerlendirilmektedir.
- U-ETDS sistemi sayesinde, ilk kez ticari olarak taşınan eşya, kargo ve yolcu hareketleri elektronik olarak takip edilebilecektir.
U-ETDS sistemine veri gönderimi iki yolla yapılabilmektedir. Bunlardan birincisi E-Devlet portalı (kamu.turkiye.gov.tr) üzerinden taşıyanların taşıma faaliyetlerine ilişkin verileri girmesi ve bu yolla UETDS sistemine veri iletmeleridir. Yetki belgesi sahiplerinin Bakanlığa bildirdikleri imzaya yetkili kişiler veya yazılı olarak müracaat etmek suretiyle operatör olarak yetkilendirilen kişiler E-Devlet portalına giriş yaparak, yetkili oldukları firma adına veri gönderme işlemini gerçekleştirebilmektedirler. Portalda hazırlanan ekranlar son derece basit bir yapıda hazırlanmış ve veri iletme zorunluluğu başlayan yolcu taşıyanların (A1, A2, B1, B2, D1 ve D2 yetki belgesi sahipleri) bir kısmı bu ekranları kullanarak taşıma bilgililerini ve yolcu bilgilerini U-ETDS sistemine iletmektedirler. Sisteme veri göndermenin ikinci yolu ise web servis denilen yöntemdir. Bu yöntem birinci yöntemden çok daha basit bir çözümdür.
Birçok firmanın taşımaları takip etmek amacıyla kullandığı bir program bulunmaktadır. Kullanılan programın Bakanlığın U-Net Otomasyon sistemiyle veri alışverişini sağlamak suretiyle, firmalar kendi programlarına girmiş oldukları taşıma bilgilerini (taşıt, yolcu, hareket saati, güzergah vb…) otomatik olarak ve başka hiçbir zahmete girmeden (E-Devlete giriş yapmadan) U-ETDS sistemine iletmeleri mümkündür. Bu entegrasyon için, taşıyıcı firmaların kullandıkları programı yapan yazılım firmasının Bakanlığın U-Net ekibi ile iletişime geçmeleri (u-net@uab.gov.tr mail adresiyle) gerekmektedir. Yukarıda belirtilen yöntemlerden birisiyle, taşıyanların U-ETDS sistemine taşıma bilgilerini, Yönetmelikte belirtilen saatten önce girmeleri gerekmektedir.
TAŞIMA İŞLERİ ORGANİZATÖRLERİ (FREIGHT FORWARDER) İÇİN U-ETDS ÖNEMİ
KTK ve KTY çerçevesinde taşıma işleri organizatörlüğü faaliyetinde bulunmak üzere adlarına R1 ve R2 yetki belgesi düzenlenen firmaların, yapacakları taşıma işleri organizatörlüğü faaliyetinde;
Yükün gönderici bilgilerini;
- a) Vergi kimlik numarasının (gerçek kişilerde T.C. kimlik numarası),
- b) Türk vatandaşı değilse uyruğu, pasaport numarası veya varsa yabancı kimlik numarası,
- c) Ad, Soyad / Unvan,
- d) Adres,
Yükün alıcı bilgilerini;
- e) Vergi kimlik numarasının (gerçek kişilerde T.C. kimlik numarası),
- f) Türk vatandaşı değilse uyruğu, pasaport numarası veya varsa yabancı kimlik numarası,
- g) Ad, Soyad / Unvan,
- h) Adres,
İrsaliye ve fatura/e-fatura bilgilerini;
- i) Taşıma İrsaliye No,
- j) Taşıma İrsaliye Tarihi,
- k) Taşıma Tarihi,
- l) Plaka,
Diğer yük bilgileri;
- m) Taşınan eşyanın cinsi ve ağırlığı
Eşyanın kabul edildiği saatten, en geç 6 saat sonrasına kadar Bakanlığın U-ETDS sistemine işlemeleri/iletmeleri gerekmektedir. (Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 40. maddesinin 5 ve 6. fıkralarda bu kısım yer almaktadır.) KTY gereğince, U-ETDS’ye bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyen, yetki belgesi sahiplerine 10 uyarma verilecektir. Yetki belgesi sahiplerinin, UETDS sistemine ilettikleri bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesi halinde, yetki belgesi sahiplerine 5 uyarma verilecektir.
Uyarma cezası niteliğinde;
- R1 ve R2 yetki belgesi sahipleri; taşımasını üstlendikleri eşyalara ait, gönderici ve alıcılara ilişkin; ad ve soyad, unvan, gerçek kişilerde T.C. kimlik numarasını, Türk vatandaşı değilse uyruğu, pasaport numarasını veya varsa yabancı kimlik numarasını tüzel kişiliklerde vergi kimlik numarası ile adresini, herhangi bir araştırmaya ve anlaşmazlığa mahal vermeden gönderinin yollanabilmesini ve alıcının kolaylıkla bulunabilmesini sağlamaya yarayacak bilgileri tam ve doğru olarak kaydetmekle yükümlüdürler. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine her bir eksik veya yanlış bilgi için 74,00 TL idari para cezası düzenlenecektir.
- R1 ve R2 yetki belgesi sahipleri; U-ETDS Sistemine katılmazlarsa ve bu durum denetimler sırasında tespit edilirse idari para cezası 1.100,00 TL olacaktır.
Yetki belgesi sahiplerine verilen ve kaldırılmamış olan uyarmaların sayısının 150 adede ulaşması ve bu hususun tebliğini izleyen 15 gün içinde ödeme yapılarak uyarmaların sayısının 150 adedinin altına düşürülmemesi halinde, ihlale konu olan yetki belgesinin faaliyeti geçici olarak durdurulur. Bu şekilde yetki belgesi kapsamında geçici olarak faaliyeti durdurulanların, gerekli ödemeyi yaparak uyarmaların sayısını 150 adedin altına düşürmeleri halinde, yetki belgesi faaliyetlerine izin verilecektir. (Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 70. Maddesinin 3. fıkrasında bu kısım yer almaktadır.
Neticeten, U-ETDS sistemine dahil olunmaması durumunda 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu (KTK) ve KTY çerçevesinde birtakım yaptırımlara maruz kalınacağından, Bakanlığın U-ETDS Sistemine kaydınızı ivedilikle gerçekleştirmenizi tavsiye ederiz.